
Achtergrond
"Geen enkel kind valt dood neer omdat ze een half uur langer videogames hebben gespeeld."
van Patrick Vogt

Ben je nog op zoek naar een cadeau voor een (kleuter)kind en schuw je digitale gadgets niet? Neem dan eens een kijkje bij Edurino.
Schermtijd voor kinderen. Dit thema heeft op sommige ouders hetzelfde effect als de sjaal van de matador op de stier: ze zien rood en worden gek. Afgezien van het feit dat stieren kleurenblind zijn en dus geen rood kunnen zien, horen mijn vrouw en ik daar niet bij.
Zolang wij er zijn, kan onze zesjarige dochter ergens naar kijken. We hebben ook samen op de Switch gespeeld, en zie: ondanks wat schermtijd tussendoor is de avond niet verloren gegaan en Zoe speelt net zo goed buiten met haar vriendinnen of een analoog kaart- of bordspel met ons.
Sinds haar eerste jaar op de kleuterschool bestaat Zoe's schermtijd ook uit de Edurino leer-app voor tablets en smartphones. Je kunt hem gratis vinden op Google Play en in de Apple Store. Natuurlijk betaal je uiteindelijk nog steeds. De Edurino app werkt namelijk alleen met accessoires. En dat kost - je raadt het al -:
De sleutel tot de verschillende Edurino themawerelden ligt in de dierfiguren die het kind vasthoudt op de aangegeven plek in de app. «Lezen & schrijven», bijvoorbeeld, is het territorium van de vos Mika - Zoe's favoriet tot op de dag van vandaag omdat ze al van jongs af aan gek was op letters. Robin de wasbeer neemt je mee in de wereld van «getallen & hoeveelheden», Juki de kat promoot de gebieden «creativiteit & schilderen», Alex het paard is gewijd aan de thema's «kalender & seizoenen». Dit zijn maar een paar voorbeelden, er zijn meer figuren en gebieden en er worden regelmatig nieuwe toegevoegd.
Met de app op de tablet of smartphone en een figuur kan je kind aan de slag. Volgens het Edurino team ontbreekt alleen nog de «ergonomische stylus». Deze is samen met ergotherapeuten ontwikkeld om kinderen te helpen de juiste penhouding te oefenen en hun fijne motoriek te versterken, zo zegt de website.
Edurino is naar eigen zeggen geschikt voor kinderen van vier tot acht jaar. Zoë was vijf toen ze haar eerste stapjes ermee zette. Ze vond het meteen geweldig en nu nog steeds. Dat komt zeker door de schattige dierenfiguren, maar niet alleen. De liefdevol ontworpen app leidt kinderen door de spelletjes en oefeningen.

De lage moeilijkheidsgraad belooft snel succes, maar bergt het risico in zich dat het kind zich snel gaat vervelen. Dit is (nog) niet het geval met Zoë, ook al is ze nu bijna zeven en zit ze in de brugklas. De verschillende personages en themawerelden zorgen ervoor dat spelenderwijs leren met Edurino gevarieerd blijft en niet altijd even gemakkelijk.
Als Zoë vooruitgang boekt en levels voltooit, ontgrendelt ze nieuwe kledingstukken en accessoires. Deze zet ze vervolgens op haar Edurino avatar. Hoewel dit niet direct deel uitmaakt van het spel, is het ook erg leuk voor haar. Ik weet waarom, maar daarover dadelijk meer.

Letters overtrekken, rijmen, de eerste wiskundeproblemen oplossen of gevoelens onderscheiden: Als ouder kan ik Zoë's enthousiasme voor de diverse onderwerpen van Edurino absoluut begrijpen en delen. Ze leert er dingen mee, ook al voelt dat helemaal niet zo. Toegegeven, als ze voor de zoveelste keer de letter Z moet natekenen of kabel met vork moet rijmen, klinkt en voelt het voor mij als toeschouwer een beetje repetitief. Tegelijkertijd weten we allemaal uit eigen ervaring dat herhaling de sleutel tot leren is.

Als volwassene stel ik in de instellingen in hoe lang Zoë mag spelen tijdens een Edurino-sessie - we zitten op een half uur. Als de speeltijd ten einde loopt, meldt de app aan Zoë dat ze nog een ronde mag spelen. Op deze manier komt het einde van de schermtijd niet zo plotseling, wat ik bijzonder lovenswaardig vind.
Voor de zekerheid zet ik nu op dezelfde tijd een wekker. Zoë heeft een uitvlucht ontdekt om haar schermtijd te verlengen: de tijd die ze besteedt aan het stylen van haar Edurino avatar met nieuwe prestaties telt niet mee voor haar speeltijd. Met andere woorden: Als we onze ogen en oren er niet op hadden gericht, kon de kleine sluwe meer tijd op de tablet doorbrengen dan de bedoeling was.
Als digitale leer-app verzamelt Edurino gegevens. Als volwassene kan ik op elk moment Zoë's leervorderingen in de verschillende themawerelden volgen. Tot zover gaat het goed. Maar volgens een onderzoek van de Universiteit van Basel verzamelt Edurino meer gegevens dan nodig is:
Edurino benadrukt zelf dat de verzamelde gebruiksgegevens alleen worden gebruikt om de leer- en spelervaring te verbeteren en worden geanonimiseerd om het systeem vanuit educatief oogpunt te optimaliseren. Bovendien is er geen internetverbinding meer nodig als de app en de inhoud eenmaal zijn gedownload. Klinkt verstandig en verantwoord, maar laat toch een wat muffe nasmaak achter. Het laat maar weer eens zien hoe kritisch we moeten zijn als het gaat om «het verzamelen van gegevens» en hoe belangrijk transparantie en controle door de gebruiker zijn. Vooral in de kinderkamer!
Edurino maakt niet alleen indruk op mijn zesjarige dochter Zoë, maar ook op mij als vader. Andere digitale leer-apps zoals Anton - die ook op scholen worden gebruikt - zijn in educatief opzicht misschien nog wel waardevoller. Maar wat spelenderwijs leren betreft, is Edurino in mijn ogen ongeëvenaard. Het wordt niet voor niets ook op kinderdagverblijven gebruikt. De kleurrijke en speelse leer-app is vooral gericht op kleuters, hoewel nieuwe personages nog meer themawerelden openen die ook oudere kinderen zouden moeten aanspreken.
De ergonomische stylus is eigenlijk een goede oefening om op een dag de pen goed vast te houden. Dit werkt echter alleen als je er als ouder als een havik op let en voortdurend de stand van de pen controleert. Misschien is het gewoon belangrijker dat het kind zo goed en zelfstandig mogelijk zijn weg vindt in de wereld van Edurino, en dat lukt alleen met de vingers.
Ja, de speelstukken hebben hun prijs. Maar je kind heeft ze niet allemaal nodig, zeker niet in het begin, want één is genoeg. Je kind kan dan meer figuren cadeau krijgen van zijn peetoom, opa of tante. Of je gaat naar de bibliotheek en leent nieuwe Edurino figuren voor Zoë.
Pro
Contra
Ik ben een volbloed vader en echtgenoot, deeltijds nerd en kippenboer, kattentemmer en dierenvriend. Ik zou alles willen weten en toch weet ik niets. Ik weet nog minder, maar ik leer elke dag iets nieuws. Waar ik goed in ben is omgaan met woorden, gesproken en geschreven. En dat mag ik hier bewijzen.